ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

Η ΣΚΠ (σκλήρυνση κατά πλάκας) είναι μια νόσος η οποία μόνο το άκουσμά της προκαλεί δέος. Στο ευρύ κοινό είναι συνδεδεμένη με βαρέως πάσχοντες ασθενείς οι οποίοι κινούνται μόνο με αναπηρικά αμαξίδια. Ομως υπάρχουν πολλοί ασθενείς με ΣΚΠ οι οποίοι ζουν κανονικά χωρίς να εκδηλώνουν κάποια σοβαρή αναπηρία.
Η ΣΚΠ οφείλεται σε διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο επιτίθεται ‘κατά λάθος’ και καταστρέφει ένα συστατικό της μυελίνης του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η μυελίνη είναι απαραίτητη για την επικοινωνία των διάφορων κέντρων του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Όταν η μυελίνη βλάπτεται, τότε διάφορα κέντρα του εγκεφάλου αδυνατούν να λειτουργήσουν και αυτό έχει σαν επακόλουθο την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Έτσι αν η βλάβη αφορά κινητικά κέντρα τότε μπορεί να έχουμε πάρεση ή παράλυση άκρων (χέρια ή ποδια). Αν αφορά αισθητικά κέντρα τότε μπορεί να έχουμε αιμωδίες (μουδιάσματα) ή αδυναμία συντονισμού των κινήσεων (αισθητική αταξία).
Επομένως η συμπτωματολογία της ΣΚΠ εξαρτάται από την περιοχή της βλάβης, εφ’ όσον αυτή δεν αφορά το σύνολο της μυελίνης αλλά ορισμένες περιοχές της οι οποίες ονομάζονται εστίες ή πλάκες απομυελίνωσης. Έτσι η συμπτωματολογία είναι διαφορετική από ασθενή σε ασθενή αλλά και στον ίδιο ασθενή που π.χ. εκδήλωσε τώρα κάποια συμπτώματα (π.χ. αδυναμία , αστάθεια) στο μέλλον μπορεί να εκδηλώσει κάποια άλλα (π.χ. αιμωδίες, θάμβος οράσεως).
Μπορεί να υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι να μην παρουσιάζουν κάποιο εμφανές σημείο της νόσου (δηλ. να ζουν φυσιολογικά) ενώ κάποιο άλλοι να έχουν σοβαρή αναπηρία. Άρα η διάγνωση της νόσου δεν προδιαθέτει για την κλινική πορεία του ασθενούς. Μπορεί να είναι καλοήθης (δηλ. να μην οδηγήσει ποτέ σε σοβαρή αναπηρία) αλλά και κακοήθης.
Για τον λόγο αυτό είναι σημαντική η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών με ΣΚΠ ώστε να μην θεωρούν δεδομένη την κακή πορεία της υγείας τους και να καταρρέουν ψυχολογικά.
Η διάγνωση είναι κυρίως κλινική. Πολύ χρήσιμη είναι η Μαγνητική Τομογραφία Εγκεφάλου, τα Οπτικά Προκλητά Δυναμικά και η εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση αποφασίζεται με βάση το ιστορικό, την κλινική εικόνα και τα αποτελέσματα των εξετάσεων του ασθενούς και μπορεί να είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση.
Χρησιμοποιούνται ανοσοκατασταλτικά (π.χ. κορτιζόνη) και ανοσοτροποποιητικά φάρμακα (π.χ. ιντερφερόνη, κοπαξόνη). Επίσης, εκτός της ψυχοθεραπείας, χρήσιμη είναι και η φυσικοθεραπεία.
Το πιο πρόσφατο φάρμακο για την ΣΚΠ λέγεται tysabri (natalizumab). Πρόκειται για ένα μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο παρεμποδίζει την είσοδο των λευκοκυττάρων στον εγκέφαλο και κατά συνέπεια μειώνει την φλεγμονή και την βλάβη του εγκεφάλου.
Το tysabri ενδείκνειται σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα μορφή της ΣΚΠ και συνιστάται σε εκείνους όπου οι υπάρχουσες θεραπευτικές αγωγές απέβησαν ανεπαρκείς ή μη ανεκτές.
Η αποτελεσματικότητά του, όσον αφορά τις βλάβες στην μαγνητική τομογραφία και την συχνότητα και βαρύτητα των ώσεων, φαίνεται να είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνη των ιντερφερονών και της κοπαξόνης. Παρ’ όλ’ αυτά η χορήγηση του φαρμάκου απαιτεί προσοχή κυρίως γιατί έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις ‘προιούσας πολυεστιακής λευκοεγκεφαλοπάθειας’ η οποία μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Πάντως με την σωστή χρήση του φαρμάκου η πιθανότητα αυτή εκμηδενίζεται.
Όμως παραμένει πάντα ο κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης (όπως άλλωστε με όλα τα βιολογικά φάρμακα - αντισώματα) και για τον λόγο αυτό η χορήγηση του φαρμάκου πρέπει να γίνεται σε κλινική με ιατρική παρακολούθηση για μια περίπου ώρα μετά την έγχυση. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να γίνεται κάθε τέσσερις εβδομάδες.