Η λαϊκή ιατρική, οι θαυματουργοί και το ανοσοποιητικό σύστημα

Πολλές φορές ακούμε για εναλλακτικές θεραπείες που πετυχαίνουν εκεί που οι γιατροί αποτυγχάνουν!

Τις παλιές εποχές, σε κάθε χωριό υπήρχαν οι πρακτικοί γιατροί που γνώριζαν γιατροσόφια για κάθε πάθηση! Σε κάποιες περιπτώσεις τα γιατροσόφια είχαν επιστημονική βάση όπως πχ η χρήση βοτάνων με αντιφλεγμονώδη δράση ή η ανάταξη καταγμάτων ή εξαρθρημάτων. Σε άλλες περιπτώσεις η ιατρική παρέμβαση περιοριζόταν μόνο σε ξόρκια!

Βασικός παράγοντας για την αποτελεσματική θεραπεία ήταν και η θρησκευτική πίστη! Αρκούσε η προσευχή και το τάμα! Ο ασθενής απευθυνόταν στον Άγιο ζητώντας του την ίαση, με αντάλλαγμα ένα αντικείμενο (χρυσό, ασημένιο ή από απλό μέταλλο) ή «λειτουργιά» ή μια λαμπάδα ή άρτους ή χρηματική προσφορά στην εκκλησία ή κάτι άλλο.

Στις σύγχρονες εποχές υπάρχει σωρεία επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εναλλακτικής ιατρικής, άλλοτε με μεθόδους επιστημονικά τεκμηριωμένες, άλλοτε με κομπογιαννίτικες!

Όλες οι παραπάνω θεραπευτικές μέθοδοι έχουν να επιδείξουν σημαντικά επιτεύγματα, δηλαδή πολλοί ασθενείς βελτιώθηκαν ή ακόμη ιάθηκαν (έγιναν καλά)! Πως όμως, μπορεί να γίνει κάποιος καλά από μια σοβαρή νόσο με μια μέθοδο χωρίς επιστημονική βάση;

Ο ανθρώπινος οργανισμός διαθέτει μηχανισμούς που τον προστατεύουν από εξωτερικές ή εσωτερικές απειλές. Παραδείγματα:

Το κάθε ανθρώπινο σώμα παράγει καθημερινά πολλά καρκινογόνα κύτταρα. Τι είναι αυτά; Είναι «αναρχικά», δηλαδή κύτταρα που δεν υπακούουν στους κανόνες συμβίωσης πχ αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Αν τα κύτταρα αυτά ζουν σε ένα κοινόβιο απομονωμένα από τον υπόλοιπο οργανισμό, μιλάμε για καλοήθη όγκο (ο καθένας μπορεί να κάνει ότι θέλει αρκεί να μην ενοχλεί τους συνανθρώπους του). Αν όμως, διεισδύουν σε άλλες περιοχές όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονται και ενοχλούν τα εκεί ευρισκόμενα κύτταρα (παράνομοι μετανάστες που σκοτώνουν και ληστεύουν ή διαδηλωτές που τα κάνουν γυαλιά - καρφιά), τότε μιλάμε για μεταστάσεις και  κακοήθη συμπεριφορά (κακοήθεια).

Ο οργανισμός έχει μηχανισμούς (δυνάμεις καταστολής) που μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα «αναρχικά» κύτταρα. Ένας υγιής οργανισμός στέλνει αμέσως τις δυνάμεις καταστολής (ανοσοποιητικό σύστημα) να καταστρέψουν οποιοδήποτε κύτταρο συμπεριφέρεται αντισυμβατικά. Σε κάποιες περιπτώσεις το ανοσοποιητικό αποτυγχάνει. Γιατί; Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Οι βασικοί είναι:

1)      Από την ποιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό καθορίζεται γενετικά, δηλαδή από το DNA. Γι αυτό το λόγο κάποιοι έχουν προδιάθεση και οικογενειακό ιστορικό στο να αναπτύσσουν κάποια είδη νεοπλασιών.

2)      Από την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Δηλαδή, με το αν κάνει σωστά τη δουλειά του! Ο παράγοντας αυτός εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό και από την ψυχολογική μας διάθεση. Όταν κάποιος είναι υγιής ψυχολογικά (νους υγιής εν σώματι υγιει) συνήθως προστατεύεται από παθολογίες.

Κάποιος λοιπόν, μετά από μια μεγάλη στενοχώρια ή παρατεταμένο στρες, αναπτύσσει μια μορφή καρκίνου. Αν τότε, κάποιος τον πείσει πως διαθέτει την σωστή θεραπεία, του αναπτερώνει το ηθικό με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και την καταπολέμηση του όγκου! Ο όγκος συνήθως μεταβαίνει σε κατάσταση ύφεσης και τα συμπτώματα μπορεί να αποδράμουν! Ο ασθενής δίνει την εντύπωση πως έγινε καλά, αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να υποτροπιάσει. Απαραίτητη προϋπόθεση για να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό, είναι ο ασθενής να θέλει να γίνει καλά και να πιστεύει στην θεραπευτική μέθοδο!

Οι δύο αυτές προϋποθέσεις εξαρτώνται από την ψυχολογία του ασθενούς. Πολλές φορές η εμφάνιση μιας νόσου αποτελεί ένα είδος αυτοκαταστροφής, δηλαδή ο ασθενής παραιτείται από την ζωή και από την θέληση να συνεχίσει να ζει. Συχνά αυτό είναι ασυνείδητο και γι αυτό συνιστάται και ψυχολογική υποστήριξη – ψυχοθεραπεία από κλινικό ψυχολόγο. Ο ψυχολόγος θα αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια που προκαλούν την αρνητική ψυχολογική διάθεση και κατά συνέπεια την αδράνεια του ανοσοποιητικού. Αν η θεραπευτική προσέγγιση είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη, δηλαδή με την σωστή ιατρική θεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη, μπορεί να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αν ο ασθενής καταφύγει σε κομπογιαννίτικη μέθοδο, αυτή θα είναι αποτελεσματική για όσο ο ασθενής το πιστεύει και το θέλει. Αν χάσει την πίστη του ή αν δεν το επιτρέπει πλέον η ψυχολογία του, δεν θα έχει ελπίδες.

Αναφέρονται βέβαια και περιπτώσεις που ο ασθενής με κάποια μορφή καρκίνου έγινε τελείως καλά με κομπογιαννίτικη μέθοδο. Φυσικά, δεν αποκλείεται η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέψει τον όγκο, αλλά αυτό εξαρτάται από το είδος του. Άλλωστε, οι σύγχρονες θεραπευτικές μέθοδοι επικεντρώνονται στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού (ή στην χορήγηση αντισωμάτων) ως την πλέον αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου.

Το ίδιο ισχύει για την σκλήρυνση κατά πλάκας και γενικότερα για τα αυτοάνοσα νοσήματα. Υπάρχει μια γενετική προδιάθεση που καθορίζεται από το είδος και την ποιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά υπάρχουν και περιβαντολογικοί παράγοντες.

Η σκλήρυνση κατά πλάκας εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εναντίον της μυελίνης του κεντρικού νευρικού συστήματος γιατί λανθασμένα θεωρεί πως πρόκειται για εχθρική εισβολή. Κάποιοι λένε πως ένας ιός ή άλλος νοσογόνος παράγοντας, τροποποιεί τα κύτταρα της μυελίνης ώστε αυτά να μοιάζουν με εχθρικά. Στην βάση όμως του προβλήματος, βρίσκεται η λάθος αντίδραση του ανοσοποιητικού και αυτή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ψυχολογία του ασθενούς. Αν κάποιος είναι καλά ψυχολογικά, πολύ πιο δύσκολα θα κάνει λάθος το ανοσοποιητικό του. Οι περισσότερες υποτροπές (ώσεις) στους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, συμβαίνουν σε περιόδους έντονου στρες ή κακής ψυχολογικής διάθεσης.

Αν λοιπόν, κάποιος κομπογιαννίτης πείσει τον ασθενή πως διαθέτει την σωστή θεραπεία, το ανοσοποιητικό θα επανέλθει σε πιο φυσιολογική λειτουργία και ο ασθενής θα βελτιωθεί. Η γενετική του όμως προδιάθεση θα παραμείνει και στην επόμενη ψυχολογική δυσκολία πάλι θα υποτροπιάσει! Τα φάρμακα εναντίον της σκλήρυνσης κατά πλάκας δρουν στο ανοσοποιητικό σύστημα είτε ανοσοκατασταλτικά είτε ανοσοτροποποιητικά. Τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά.

Είναι όμως, απαραίτητη και η ψυχολογική υποστήριξη από κλινικό ψυχολόγο. Η κατάλληλη ψυχική υγεία του ασθενούς τον προστατεύει από υποτροπές και από την επιδείνωση της νόσου.

Ο ρόλος της θρησκείας έχει υποτιμηθεί αρκετά κατά τα τελευταία χρόνια. Η θρησκεία δρούσε και ψυχοθεραπευτικά. Οι άνθρωποι τότε απευθύνονταν στους ιερωμένους για οποιοδήποτε πρόβλημα τους και αισθανόταν ασφαλείς εφ όσον τους προστάτευε κάποιος άγιος ή ο ίδιος ο Θεός. Ακόμη και οι δυστυχίες ήταν «Θεού θέλοντος» ο οποίος όπως τις έστελνε έτσι και τις έπαιρνε πίσω. Συχνά λοιπόν, οι ασθενείς απευθύνονταν στην εκκλησία και συχνά η βαθειά πίστη τους δρούσε θεραπευτικά με αποτέλεσμα οι ιστορίες περί θαυμάτων να έχουν αληθινή βάση. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν τα χιλιάδες τάματα που υπάρχουν στις εκκλησίες!