Προσοχή στον κορωνοϊό, αλλά με ψυχραιμία!

Δεδομένου πως η κορωνοφοβία θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της, αισθάνομαι την ανάγκη να σας μεταφέρω μερικές σημαντικές πληροφορίες. Κατ’ αρχάς ποιος κινδυνεύει να πεθάνει?

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο κορωνοϊός δρα ως «trigger», ως πυροκροτητής δηλαδή ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Με απλά λόγια, κάποιον τον έχει στη λίστα του ο Χάρος και ο κορωνοϊός βοηθά ώστε να τον πάρει μια ώρα πιο γρήγορα!

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ, έως τις 12/11/20, η μέση ηλικία των  αποθανόντων ήταν 80 έτη και το 96,9% είχε κάποιο υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω. Φαίνεται δηλ αμέσως, πως ο βασικότερος παράγοντας κινδύνου είναι η μεγάλη ηλικία και τα υποκείμενα νοσήματα. Βέβαια μόνο το 40,4% ήταν γυναίκες, άρα ένας άλλος παράγοντας κινδύνου είναι το να είναι κάποιος άνδρας!

Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες! Η αντίδραση του οργανισμού μας στον κορωνοϊό είναι διαφορετική από άνθρωπο σε άνθρωπο. Υπάρχουν αυτοί που δεν μολύνονται (λένε πως έχουν «φυσική ανοσία»), αυτοί που μολύνονται δύσκολα (όταν έρθουν σε επαφή με μεγάλο αριθμό ιών) και αυτοί που μολύνονται εύκολα. Από αυτούς που μολύνονται όμως, υπάρχουν οι ασυμπτωματικοί, οι ολιγοσυμπτωματικοί, οι γριπιασμένοι και οι διασωληνωμένοι! Με απλά λόγια, το τι θα συμβεί στον καθένα μας αν θα έρθει σε επαφή με τον κορωνοϊό, είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων! Μπορεί να νοσήσει ελαφρά κάποιος ενενηντάχρονος και να γίνει καλά και μπορεί να νοσήσει κάποιος δεκαοκτάχρονος και να καταλήξει στην εντατική! Αυτό που αλλάζει είναι οι πιθανότητες. Άλλες προοπτικές πρόγνωσης έχει ο ενενηντάχρονος και άλλες ο δεκαοκτάχρονος.

Ας δούμε τώρα τα υποκείμενα νοσήματα. Όλοι μας που έχουμε υπερβεί κάποια ηλικία, έχουμε υποκείμενα νοσήματα (πίεση, ζάχαρο, χοληστερίνη κτλ). Η φθορά του οργανισμού μας όμως, εξαρτάται και από άλλους παράγοντες όπως ο ψυχολογικός! Υπάρχει δηλαδή η νόσος, αλλά ο οργανισμός μας την αντιρροπεί, καταφέρνει δηλαδή να λειτουργεί σχεδόν φυσιολογικά.

Πχ, ιδιαίτερα συχνές στους ηλικιωμένους είναι οι διαταραχές βάδισης οι οποίες συχνότερα οφείλονται σε μικροϊσχαιμικές αλλοιώσεις του εγκεφάλου και λιγότερο σε νόσο Πάρκινσον, εγκεφαλικά επεισόδια, υδροκέφαλο κα. Οι μικροϊσχαιμικές αλλοιώσεις (ή λευκοεγκεφαλοπάθεια) οφείλονται σε νόσο των μικρών αγγείων του εγκεφάλου που συχνά έχει σαν αιτία τον σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια υπέρταση, υπερλιπιδαιμίες, διαταραχές της πήξης του αίματος, κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ. Ο εγκέφαλος σιγά σιγά φθείρεται, αλλά ο ασθενής δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα γιατί λέμε πως «αντιρροπεί», καταφέρνει δηλαδή να λειτουργεί σχεδόν κανονικά παρά το πρόβλημα. Σε μεγάλη ηλικία βέβαια, ο ασθενής αρχίζει να παρουσιάζει διαταραχές βάδισης ή/και μνήμης. Υπάρχουν όμως, αμέτρητες περιπτώσεις που το πρόβλημα εμφανίστηκε «ξαφνικά» μετά από μια μεγάλη στενοχώρια ή μετά από μια γρίππη!!! Στις περιπτώσεις αυτές το πρόβλημα προϋπήρχε, αλλά ο οργανισμός το έκρυβε έως ότου η ψυχολογική κατάρρευση ή η γρίππη λειτούργησαν ως πυροκροτητής και το πρόβλημα εμφανίστηκε!

Από την δεκαετία του ’90 που άρχισα να εργάζομαι ως νευρολόγος, συμβουλεύω τους ηλικιωμένους να κάνουν το εμβόλιο της γρίππης και να μην έρχονται σε επαφή με κρυωμένους! Το ίδιο που ανέφερα για τις διαταραχές βάδισης ισχύει και για την άνοια. Πολλοί ασθενείς εκδήλωσαν άνοια μετά από μεγάλη στεναχώρια ή γρίππη!

Ο άνθρωπος λοιπόν, περνά αμέτρητα βάσανα στη ζωή του και συνήθως καταφέρνει να επιβιώνει χάρη στην αγάπη του για τη ζωή! Σε αντίθετη περίπτωση, ο οργανισμός του αυτοκαταστρέφεται! Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι ένα άλλο κλασικό παράδειγμα. Η έναρξη της νόσου ή οι ώσεις (εξάρσεις), είναι σχεδόν πάντα συνδεδεμένες με κατάθλιψη στρες ή απλά ψυχική επιβάρυνση!

Το 1996 δημοσίευσα μαζί με την ψυχολόγο Μαρία Πία Βόττα, μια εργασία με τίτλο «η διεγερτική μεταβίβαση και η σχέση της με μνήμη και διεγερτοτοξικότητα» (Εγκέφαλος, 33, 113-119, 1996). Στο άρθρο αυτό φαίνεται πως ένας φυσιολογικός μηχανισμός που είναι απαραίτητος στην μνήμη πχ, μπορεί να καταστεί παθολογικός και να καταστρέψει τη μνήμη όπως στην περίπτωση της άνοιας Alzheimer! Ο λόγος που γίνεται αυτό δεν είναι ακόμη ξεκάθαρος στους επιστήμονες. Φαίνεται όμως, πως κάποια στιγμή ο εγκέφαλος αποφασίζει να αυτοκαταστραφεί! Προσωπικά το έχω παραλληλίσει με ένα φυτό που δεν ποτίζεται καλά. Προτιμά να ξεράνει τα πιο παλιά φύλλα του ώστε να επιβιώσουν τα πιο νέα έως ότου βρεθεί νερό! Ίσως το ίδιο να γίνεται και με τον εγκέφαλο. Όταν καταλαβαίνει πως δεν μπορεί να σώσει όλα τα κύτταρά του, θυσιάζει αυτά που του χρησιμεύουν λιγότερο.

Η έννοια της αυτοκαταστροφής λοιπόν, πρέπει να εξεταστεί πιο προσεκτικά από τους ανθρωποφυσιολόγους. Φαίνεται πως ο άνθρωπος που κάνει «κουράγιο», έχει περισσότερη ικανότητα να αντιμετωπίσει ασθένειες, αλλά και τον θάνατο. Αντίθετα οι άνθρωποι που καταρρέουν ψυχολογικά, αρρωσταίνουν πιο εύκολα και πεθαίνουν πιο εύκολα. Να επισημάνω πως πολλές φορές η ψυχολογική κατάρρευση μπορεί να είναι ασυνείδητη, να λέει δηλ κάποιος «αισθάνομαι μια χαρά», αλλά η σωματοποίηση του άγχους που παρουσιάζει να υποδηλώνει το αντίθετο. Όλοι χρειαζόμαστε έναν ψυχολόγο!

Υπάρχουν χιλιάδες αναφορές ανθρώπων που ξύπνησαν από κώμα και διηγούνται ότι βρίσκονταν σε απέραντη ψυχική ηρεμία και αγαλλίαση σε ένα φωτεινό τούνελ, όταν κάποια στιγμή τους πλησίασε ένας Άγιος και τους είπε «εσύ πρέπει να γυρίσεις στα παιδιά σου που σε αγαπούν». Τότε ο ασθενής επανήλθε απ’ το κώμα αφήνοντας έκπληκτους τους γιατρούς! Η απλή εξήγηση είναι πως οι άνθρωποι αυτοί δεν ήθελαν να πεθάνουν και γι αυτό η ψυχή τους δεν εγκατέλειψε το σώμα! Σκεφτείτε όμως, έναν ηλικιωμένο που ταλαιπωρείται χρόνια από τα «συνοδά νοσήματα» και ξαφνικά βρίσκεται μόνος κι έρμος στο κρεββάτι ενός νοσοκομείου με καμιά δεκαριά σωληνάκια σε όλες τις τρύπες και με την επίγνωση πως έχει μολυνθεί από τον θανατηφόρο κορωνοϊό. Το πιθανότερο είναι να σκεφτεί «δεν πεθαίνω να ησυχάσω»!

Επιμένω λοιπόν, πως ένα τμήμα της θνητότητας της κορωνογρίππης οφείλεται σε ψυχολογικούς παράγοντες που σε μεγάλο ποσοστό οφείλονται σε αυτό που ονομάζω «κορωνοϋστερία». Προσοχή, δεν ισχυρίζομαι ότι η κορωνογρίππη δεν έχει αυξημένη θνητότητα, αλλά ότι η θνητότητα αυτή ενισχύεται από την κοινωνική φοβία που επικρατεί στις μέρες μας.

Αν δεν υπήρχε η φοβία, οι περισσότεροι ασθενείς θα έμεναν στο σπίτι τους και δεν θα κατέρρεε το δημόσιο σύστημα υγείας. Επίσης, λιγότεροι ασθενείς θα αρρώσταιναν βαριά γιατί ως γνωστόν η ψυχολογική κατάρρευση μειώνει την απόδοση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ποια είναι λοιπόν τα συμπεράσματα? Κανένας από μας δεν ξέρει τι θα του συμβεί αν θα αρρωστήσει από κορωνοϊό. Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως ιδιοσυγκρασιακούς, ηλικία, φύλλο, συνοδά νοσήματα. Πρέπει όμως, να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με αισιοδοξία και όχι με πανικό, όσοι από σας είναι πιστοί να ζητήσουν τη βοήθεια του Θεού και σίγουρα θα την έχουν. Οι υπόλοιποι ας πιστέψουν στον εαυτό τους πως έχει την δύναμη να ανταπεξέλθει και θα περάσει απλά μια γριπούλα. Να απευθυνθείτε σε νοσοκομείο μόνον αν σας το συμβουλεύσει γιατρός ή αν παρουσιάζετε αναπνευστική δυσχέρεια. Διαφορετικά υπομονή, κανένα ζεστό, πορτοκαλάδα και κανένα παυσίπονο αν έχετε πονοκέφαλο ή μυαλγίες. Τα αντιπυρετικά τα συνιστώ αν ο πυρετός ανέβει πάνω από 38.5, αλλά ρωτήστε το γιατρό σας καλύτερα γιατί εξαρτάται και από τα πιθανά συνοδά νοσήματα. Σκεφτείτε πως η μεγαλύτερη θνητότητα παρατηρείται στα γηροκομεία (πάνω από 25%) όπου νοσηλεύονται άνθρωποι που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, άρα με σοβαρά συνοδά νοσήματα. Εμείς, δόξα τω Θεώ, είμαστε ακόμα έξω!

Σημασία έχει να μην τρομοκρατηθούμε ακόμη και αν νοσήσουμε από κορωνογιό! Μπορούμε να τον νικήσουμε!